Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2024

Μαθήματα από τον Τυφώνα Helene στις ΗΠΑ

Το άρθρο αυτό γράφεται λίγες μέρες μετά το χτύπημα του Τυφώνα Helene, όσο οι πληροφορίες ακόμα καταφθάνουν.

Αλλά αυτό που γρήγορα επιβεβαίωσε ο τυφώνας είναι ότι κάθε φυσική καταστροφή είναι ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ.
Πάντα κάτι αλλάζει, και συνήθως διαψεύδει τους υπολογισμούς μας και τα μέτρα που έχουμε πάρει.
Θεωρητικά, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την χώρα μας είναι οι σεισμοί, αλλά τελικά τις μεγαλύτερες καταστροφές τις έχουν κάνει οι πλημμύρες και οι φωτιές.
(που συμπωματικά έχουν και ανθρωπογενή αίτια, είναι πιο εύκολο να προβλεφτούν και -αναλόγως- να αντιμετωπιστούν).

Για αυτό πρέπει να είμαστε πάντα Ευέλικτοι... Και όχι μόνο στις προετοιμασίες μας, αλλά ΚΑΙ στο συλλογισμό μας.

Η Ιδιαιτερότητες του Τυφώνα Helene

Η μεγάλη διαφορά με το παρελθόν είναι ότι έγινε σε ορεινή δασώδη περιοχή. Όχι δίπλα από την θάλασσα, ή πάνω από πεδιάδα, αλλά στην κυριολεξία πάνω στην τεράστια οροσειρά των Απαλάχιων.

Οι δύο βασικές καταστροφικές δυνάμεις του -με τις ανάλογες συνέπειες- ήτανε το σπάσιμο δέντρων και το -πέρα από κάθε πρόβλεψη- φούσκωμα των ρευμάτων κ ποταμών. 
Η περιοχή που κάλυψε ο τυφώνας
 
Και επειδή στο ορεινό ανάγλυφο οι δρόμοι ακολουθούν την κοίτη των ποταμών το κεντρικό οδικό δίκτυο καταστράφηκε.
Με την σειρά τους τα δέντρα που έπεφταν κατέστρεφαν σπίτια και το εναέριο ηλεκτρικό δίκτυο.
Κάποιοι ανέφεραν για ένα κύμα λάσπης 3 μέτρων(!) που κατέβαινε από το βουνό.
Ότι βρέθηκε στο δρόμο του νερού και της λάσπης απλά παρασύρθηκε. Λάσπη, δέντρα, αυτοκίνητα, οικοδομική ξυλεία, ακόμα και ολόκληρα σπίτια. Όλα αυτά κατέληξαν στις λίμνες της περιοχής δημιουργώντας μια σούπα από χαλάσματα.
 
 
Την καταστροφή ακολούθησε μια διακοπή της ηλεκτροδότησης που ήτανε περίπου 100.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Αρκετά κοντά στην έκταση της Ηπειρωτικής Ελλάδας των 120.000 τ.χ.
Εκτιμήσεις κάνουν για λόγο ότι το ρεύμα θα ξαναφτάσει σε κάποιες περιοχές μετά από τρείς μήνες.
 
Νυχτερινή Δορυφορική Φώτο των ΗΠΑ. Η τρύπα στα φώτα των πόλεων είναι η περιοχή διακοπής του ρεύματος. Προσέξτε ότι συμπίπτει ακριβώς με την περιοχή του τυφώνα.
 
Καθώς τα βουνά εκεί είναι κατοικημένα με μικρούς οικισμούς αλλά και μεμονωμένα σπίτια, το πέρασμα του τυφώνα άφησε αποκλεισμένους ανθρώπους που δεν είχαν πάρει ούτε τα βασικά μέτρα αυτάρκειας και αυτοδυναμίας.
Παρατηρήθηκαν περιπτώσεις που οι άνθρωποι πεινασμένοι κατέβηκαν με τα πόδια στις πόλεις και κοινότητες, αλλά και αντίστοιχα εθελοντές με σακίδια ορειβατώντας διανέμοντας εφόδια στους αποκλεισμένους.
 

Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας FEMA λάμπει ακόμα με την απουσία της στον χώρο της καταστροφής, περιορισμένη σε γραφειοκρατικές διαδικασίες και στις αστικές περιοχές. Πρακτικά την κατάσταση έσωσαν οι "Αυτόκλητοι" εθελοντές και ο στρατός.  (θα αναφερθούμε σε αυτά σε επόμενο άρθρο).
Πολύ χαρακτηριστικά θα σας πούμε ότι η FEMA έφτασε 7 ημέρες μετά, όταν ήδη οι ομάδες από κάποια τοπική εκκλησιαστική οργάνωση (Grindstone Ministries) έριχναν ήδη χαλίκι στους δρόμους.
 
Η καταστροφή αυτή επιβεβαίωσε την πεποίθηση μας -και την ορθολογική αντίληψη- ότι αντιμετώπιση μιας φυσικής καταστροφής δεν γίνεται χωρίς τον ντόπιο πληθυσμό. Απαιτείται ενεργή συμμετοχή τους, ακόμα και σε επίπεδο εθελοντικής εργασίας.
Έτσι είδαμε ντόπιους να οργανώνουν την διαχείριση και την διανομή της βοήθειας, να μεταφέρουν κόσμο που είχε ανάγκη, να αποκαθιστούν την πρόσβαση σε οικισμούς και ειδικότερα, να δίνουν πληροφορίες για τις ανάγκες κατοίκων που βρέθηκαν απομονωμένοι.

Είναι οι ντόπιοι που ξέρουν ποιοι έχουν κινητικά προβλήματα, ποιοι είναι ινσουλινοεξαρτώμενοι ή έχουν ανάγκη αναπνευστικής υποστήριξης κτλ.
Καλώς ή κακώς οι δημόσιες υπηρεσίες δεν ενδιαφέρονται για την μονάδα, αλλά στον σεβασμό της μονάδας κρύβεται η ανθρωπιά.

Τα Διδάγματα πιο Λεπτομερώς

Έχουμε ήδη πει ότι το σημαντικότερο πρόβλημα μετά το τέλος της νεροποντής ήταν η καταστροφή και ο αποκλεισμούς του οδικού δικτύου. Για την μετακίνηση σε αυτές τις συνθήκες χρειάστηκαν αλυσοπρίονα, μικρά 4x4 UTV, ακόμα και μουλάρια.
Μια που η περιοχή είναι ορεινή τα δύο πρώτα ήτανε σε επάρκεια. (ότι ακριβώς είπαμε  για τον ντόπιο πληθυσμό).

Πολύ χαρακτηριστικό
της δυνατής οικονομίας των ΗΠΑ, ήτανε η εμφάνιση εθελοντών με Ιδιωτικά Ελικόπτερα και Αεροπλάνα που βοήθησαν στην ταχεία μεταφορά κρίσιμων ιατρικών υλικών κ αρρώστων. Ακούσαμε για την περίπτωση που ένα μόνο ελικόπτερο έκανε 16 δρομολόγια μεταφοράς ιατρικού οξυγόνου μέσα σε μια μέρα.
 
 
Στον τομέα των επικοινωνιών έλαμψε το Starlink. Η φορητότητα και η ευκολία χρήσης του βοήθησε απομονωμένους κατοίκους να κρατήσουν επαφή με τις οικογένειες τους.
Θα πρέπει να δωρίθηκαν μεγάλοι αριθμοί μονάδων από ιδιώτες, αθροιζόμενα στα 300 κομμάτια από την ίδια την εταιρία.

Μόνο που το Starlink ήρθε ΜΕΤΑ την καταστροφή. Κατά την καταστροφή και για τις ανάγκες των συνεργείων καθοριστική συμβολή είχαν οι ασύρματοι VHF (ειδικά VHF λόγω του δασώδους περιβάλλοντος, που δεν ευνοεί τις ελεύθερες μπάντες των FRS-GMRS-PMR).
Σε μικρότερο βαθμό χρήσιμοι φάνηκαν οι Scanners, τα CB, οι συσκευές In Reach, και τα ταπεινά Baofeng στα χέρια των κατοίκων σαν μέσω επικοινωνίας και κλήσης βοήθειας.
 
Είδη Σε Ανάγκη
 
Κάπου εδώ θα πρέπει να αναφερθούμε και στα είδη σε ανάγκη, στα αναμενόμενα και ΜΗ.
Εμφιαλωμένο Νερό, Πάνες, Συσκευασμένα Τρόφιμα, και Ρούχα υπήρχαν σε υπερεπάρκεια.
Σε αυτό βοήθησε η λειτουργία της online αγοράς. Κάποιες εθελοντικές οργανώσεις χρησιμοποίησαν το Amazon φτιάχνοντας μια λίστα με τα είδη κ τις ποσότητες που χρειαζότανε. Έτσι οι δωρητές μπορούσαν να πληρώσουν για ότι ήθελαν, ξέροντας ακριβώς που θα πάνε και τι καλό θα κάνουν τα χρήματα τους.
 
 
Τα βασικά είδη περιλάμβαναν:

Φορητά Φίλτρα Νερού. 
Είδη Καθαριότητας κ Προσωπικής Υγιεινής.
Οδοντόκρεμες κ Οδοντόβουρτσες.
Είδη Καθαρισμού Χώρων (σκούπες, φτυάρια, κτλ).
Γεννήτριες Υγρών Καυσίμων.
Και όσο και να σας φανεί παράξενο, για τα δεδομένα της Αμερικής η εμφάνιση κινητών λουτρών και πλυντηρίων ΔΕΝ είναι παράξενη.
 
Ανάμεσα στα μη αναμενόμενα είδη βρήκαμε:

Ράντζα Εκστρατείας κ Φουσκωτά στρώματα.
Μαγειρικά Σκεύη.
DVD με Κινούμενα Σχέδια για την Απασχόληση των Παιδιών.
Τρέιλερ κ Στεγασμένοι Χώροι (για την αποθήκευση των εφοδίων).
Χαρτοκιβώτια κ Σακούλες για την διανομή.
Σνακ και Junk Food (σαν μια μικρή απόλαυση για την ανύψωση του ηθικού).

Γίνεται εύκολο αντιληπτό ότι ακόμα και στο επίπεδο των υλικών κ εφοδίων καμιά καταστροφή δεν είναι η ίδια. Αλλά ο σωστός λεπτομερής προγραμματισμός θα μειώσει τις πιθανότητες να εμφανιστούν ελλείψεις την κρίσιμη στιγμή. 
Τα υλικά είναι εργαλεία και δεν χρειάζεται να ασχολούμαστε με αυτά την στιγμή που υπάρχουν πιο σημαντικά καθήκοντα να διεκπερώσουμε.

Επίσης θα πρέπει να προσθέσουμε ότι μέρος αυτών των αναγκών ήτανε και για την υποστήριξη και ξεκούραση των εθελοντών καθώς είμαστε 2 βδομάδες μετά και συνεχίζουν.
 

Αυτή δεν είναι μόνο μια φώτο προσφοράς Έλληνα πυροσβέστη πέρα από το καθήκον. Αυτή είναι σκηνή μιας μπανανίας που δεν σέβεται ούτε αυτούς που την σώζουν.
 
Οι Εθελοντές

Είναι αυτονόητο ότι σε αυτές τις περιπτώσεις "Κανείς δεν Περισσεύει".
Από την μια χρειάζονται Χέρια για τα απλά καθήκοντα την διανομής βοήθειας, μαγειρέματος κτλ.
Από την άλλη όταν το μέγεθος της καταστροφής μεγαλώνει, αντίστοιχα μεγαλώνει και η ανάγκη για εξειδικευμένο προσωπικό.
Στην καταστροφή αυτή εκτός από τους ξυλοκόπους χρειάστηκαν και χειριστές χωματουργικών μηχανημάτων. Και εκτός από τους Ραδιοερασιτέχνες χρειάστηκαν άνθρωποι που να ξέρουν από Logistics ή που να μπορούν να αναλύσουν και να συνθέσουν πληροφορίες για να μην δημιουργηθεί οργανωτικό χάος.

Συγκινητικές βρήκαμε τις περιπτώσεις ανθρώπων που έχασαν τα σπίτια τους αλλά βοηθούσαν την κοινότητα τους, ενός βετεράνου πολέμου με κινητική αναπηρία που δούλευε και αυτός, καθώς και πολλών αυτοαπασχολούμενων τεχνιτών που πρόσφεραν εργασία αφήνοντας πίσω τις δουλειές τους που τους αποδίδουν το εισόδημα τους.
 
 
Κλείνοντας θα θέλαμε να προσθέσουμε την παρατήρηση μας, ότι το πρόβλημα των φυσικών καταστροφών είναι κυρίως θέμα Λογιστικής Υποστήριξης κ Διοικητικής Μέριμνας.
Πριν κ Μετά την Καταστροφή.

Το Πριν αξίζει δικό του άρθρο.
Το Μετά την Καταστροφή γιατί μέχρι να επανέλθει η κανονικότητα και οι πληγέντες να ξαναπιάσουν δουλειά, θα πρέπει να υποστηρίζονται σε υλικά, επικοινωνία κ ενέργεια.
Αλλά αυτό δεν είναι δουλειά των εθελοντών.