Με Αφορμή των τυφώνα Sandy

Καθώς γράφουμε αυτές τις γραμμές ο τυφώνα αυτός είναι ήδη πάνω από ένα από τα σημαντικότερα και πιο πυκνοκατοικημένα σημεία των ΗΠΑ. Φυσικά τα διεθνή μέσα ενημέρωσης είναι γεμάτα από αναφορές και εικόνες της εξέλιξης του φαινομένου. Η στιγμή για απολογισμό δεν έχει έρθει ακόμα αλλά μέχρι τότε καλό είναι να δούμε τα πράγματα με την δική μας ματιά. 

Οι κάτοικοι των περιοχών στο πέρασμα του τυφώνα είχαν αρκετό χρόνο να προετοιμαστούν και το ίδιο και οι αρμόδιες υπηρεσίες. Εξάλλου δεν νομίζουμε να έχει δοθεί ποτέ άλλοτε τόση δημοσιότητα σε ένα τέτοιο φαινόμενο πριν καν πλησιάσει στην ζώνη καταστροφής*. Το κατά πόσο έγινε καλή δουλειά είναι θέμα για τον απολογισμό, αλλά θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι υπάρχει ήδη ένας μηχανισμός προειδοποίησης και επέμβασης στημένος. Με εμπειρία, έστω και αν έχει σημειώσει τραγικά λάθη και αποτυχίες στο παρελθόν.

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σας υπενθυμίσουμε το πώς ορίζεται μια φυσική καταστροφή. Είναι το φυσικό φαινόμενο που οι επιπτώσεις του είναι μεγαλύτερες από τις δυνατότητες του μηχανισμού αντιμετώπισης. Το να έχεις π.χ. μία αντλία για 20 πλημυρισμένα υπόγεια είναι καταστροφή. Αλλά το να έχεις μία αντλία για κάθε υπόγειο που θα βγάζει τα νερά γρηγορότερα από όσο αυτά μπαίνουν είναι μόνο ενόχληση. Άμεσα συμπεραίνει κανείς ότι το μέγεθος της καταστροφής δεν εξαρτάται μόνο από το μέγεθος του φαινομένου αλλά εξαρτάται και από τις δυνατότητες αντιμετώπισης του.

Πηγή: http://www.buzzfeed.com/mjs538/the-worst-ways-new-yorkers-prepared-for-the-last-h

Μόνο που δεν είναι δυνατόν να έχουμε όλα τα μέσα για να κάνουμε έναν τυφώνα –έστω και κατηγορίας 1 που είναι η Sandy- ενόχληση. Θα έπρεπε μια χώρα να ασχολείται μόνο με αυτό για χρόνια και να ξεχάσει οτιδήποτε άλλο. Η ψυχρή αλήθεια είναι ότι όσο διαλέγουμε να ζούμε μια σύνθετη ζωή** θα πρέπει αν έχουμε αποδεχτεί από πριν την περιοδική κατάρρευση των συστημάτων υποστήριξης και τις απώλειες αντικειμένων και ψυχών. Δείτε το και σαν το τίμημα της συμφωνίας με το διάολο.

Ευτυχώς όμως που δεν υπάρχει μόνο το άσπρο και το μαύρο. Μια οποιαδήποτε πολιτεία και ο μηχανισμός της εξαρτάται από τρία πράγματα για να αποκτήσει δυνάμεις αρκετές ώστε να μετριάσει τις επιπτώσεις μιας φυσικής καταστροφής. Εξαρτάται από την φοροδοτική μας ικανότητα/επιθυμία, την ικανότητα μας να εκλέγουμε άξιους αντιπροσώπους που με τη σειρά τους θα στήσουν μία σωστή υποδομή αντιμετώπισης καταστροφών, και τέλος από την αυτενέργεια των πολιτών.

Δεν αναφερόμαστε –αυτή τη στιγμή- στην συνδρομή των εθελοντικών ομάδων, αλλά στην πρωτοβουλία του καθενός μας ξεχωριστά “να πάρει τα μέτρα του” πριν την καταστροφή. Δηλαδή να προετοιμαστεί, τουλάχιστον σε ένα βασικό επίπεδο, για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφής σε προσωπικό επίπεδο. Αυτό και μόνο είναι αρκετό.

Πιο συγκεκριμένα, ο πληθυσμός στις περιοχές που πλήττονται αυτή τη στιγμή έχει να αντιμετωπίσει τα εξής. Διακοπές ρεύματος και νερού, έλλειψης τροφίμων για ένα μικρό χρονικό διάστημα και ζημιές στις υποδομές και την προσωπική τους περιουσία.

Αν χρησιμοποιήσουμε τον ορισμό της φυσικής καταστροφής στον συλλογισμό μας, θα δούμε ότι όση περισσότερη προσπάθεια καταβάλουμε πριν από την καταστροφή τόση λιγότερη θα χρειαστούμε κατά την αποκατάσταση. Και μάλιστα πολλαπλασιαστικά.

Σκεφτείτε το εξής παράδειγμα. Με τον τυφώνα αν εκτοξεύει κάθε λογής πράγματα πάνω σε αυτοκίνητα και σπίτια είναι πάγια οδηγία στις πληγείσες περιοχές να κλείνονται τα παράθυρα των σπιτιών με ξύλο νοβοπάν. Δεν χρειάζεται πολύ σκέψη –εκτός και αν υποφέρει από Normalcy Bias- για να αντιληφθεί κανείς ότι το κόστος και ο κόπος να κάνει αυτό είναι πολύ μικρότερο από το αντίστοιχο κόστος αποκατάστασης, την ταλαιπωρία με τα συνεργεία επιδιόρθωσης –που έχουν να πάνε σε 25365 ακόμα σπίτια, θυμηθείτε τον ορισμό της φυσικής καταστροφής ξανά- και το να ζεις για μέρες σε ένα μισοδιαλυμένο σπίτι. Αν και δεν μας αρέσει να χρησιμοποιούμε παροιμίες, σε αυτή την περίπτωση ισχύει το “όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, 10 μέρες κοσκινίζει".

Πηγή: http://news.providencejournal.com/breaking-news/2012/10/mark-storm-notes-ready.html

Κατά αντιστοιχία όσο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ακολουθήσει τις οδηγίες για αποθήκευση μιας στοιχειώδους ποσότητας νερού τόσο μικρότερες θα είναι και οι ουρές στις υδροφόρες των συνεργείων βοήθειας. Και αυτό δεν σημαίνει μόνο λιγότερη ταλαιπωρία για κάποιον, αλλά σημαίνει και μικρότερες απαιτήσεις συνεργειών, γρηγορότερη αποκατάσταση και μικρότερα έξοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό. Πόσο μάλλον όταν θα πρέπει να υπολογίσουμε στην αποκατάσταση την διάθεση τροφίμων, την λειτουργία κέντρων προστασίας/καταφυγίων, και τον απαραίτητο μόνιμο μηχανισμό στήριξης.

Αυτό που όμως κρύβεται πίσω από τις προηγούμενες δύο παραγράφους είναι η ανάγκη για ομαδικό πνεύμα. Η ιδέα δηλαδή ότι όλοι μας από λίγο, αλλά συντονισμένα, μπορούμε συνεργιστικά να μειώσουμε το μέγεθος της καταστροφής. Διαφορετικά προσθέτουμε στην αδιαφορία την τεμπελιά και τον εγωισμό της άρνησης που αναφέραμε παραπάνω. Και παραχωρούμε στους άλλους το δικαίωμα να αποφασίζουν και να δρουν για λογαριασμό μας.

 

Πηγή: http://news.nationalpost.com/2012/10/28/hurricane-sandy-2012-ontario-canada/ 

Κλείνοντας το άρθρο αυτό θα θέλαμε να σας επισημάνουμε ότι με όλα τα παραπάνω μόλις που αγγίξαμε τον πυρήνα του Preparedness. Την προσπάθεια δηλαδή ανεξαρτητοποίησης από τα συστήματα υποστήριξης της σύγχρονης ζωής. Την αυτοδυναμία και την αυτάρκεια.

* Και σε άκρα αντίθεση, οι καταστροφές που προκάλεσε στις χώρες από τις οποίες ήδη πέρασε ο τυφώνας δεν πολύ παίχτηκαν στα δελτία ειδήσεων.

** Δείτε το και αλλιώς. Καλούμαστε να επιλέξουμε αν θα ζούμε Αθηναϊκά ή Σπαρτιάτικα.

Rawles ή Ferfal? Μια ματιά στις δύο σύγχρονες απόψεις του Preparedness.

Με αφορμή τη συνεχιζόμενο ενδιαφέρον για το βιβλίο του J.W.Rawles “Το Τέλος του Κόσμου όπως το Ξέρουμε”, που κυκλοφορεί εδώ και αρκετό καιρό και στην Ελλάδα θα θέλαμε να σχολιάσουμε δύο κυρίαρχες τάσεις (αν θέλετε και διαφορετικές φιλοσοφίες) στον κόσμο του Preparedness.
Αυτή του Rawles και αυτή του Ferfal.

Η πρώτη είναι σαφώς καταστροφολογική. Υιοθετεί δηλαδή την άποψη ότι μια μεγάλη φυσική καταστροφή ή μια οικονομική κατάρρευση στις ΗΠΑ θα φέρει την πλήρη κατάλυση των θεσμών, των δομών και των υπηρεσιών. Ο κόσμος θα πρέπει να ζήσει σε προβιομηχανικές συνθήκες βρίσκοντας καταφύγιο σε απομονωμένες περιοχές

Η δεύτερη είναι σαφώς πιο ρεαλιστική καθώς βασίζεται στις εμπειρίες του γνωστού μας Ferfal (Fernando Aguire) που έζησε την κρίση στην Αργεντινή από την πρώτη κιόλας μέρα.

Αυτό που και ο ίδιος συνεχώς επαναλαμβάνει είναι ότι είδε την ζωή στην χώρα του να υποβαθμίζεται σταδιακά, με μικρές αλλαγές που συνθέτουν την μεγαλύτερη εικόνα.

Π.χ. την σταδιακή υποβάθμιση του οδικού δικτύου από την έλλειψη κεφαλαίων για την συντήρηση τους.

Δυστυχώς  ο μέσος Έλληνας που ανησυχεί για την κατάσταση στην Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπος με την δεύτερη κατάσταση αλλά φοβάται για την περίπτωση που φτάσουμε στην πρώτη.

Αυτό για εμάς είναι απόσπαση της προσοχής του από τις καθημερινές δυσκολίες και σπατάλη δυνάμεων και πόρων. Έχει νόημα να ετοιμάζεται κανείς για το τέλος του κόσμου και να αγνοεί τις καθημερινές ανάγκες και την προετοιμασία για το πραγματικά πιθανό, πχ έλλειψη φαρμάκων?

Εξάλλου οι προετοιμασίες για το ”μικρό” και καθημερινό αθροιζόμενες καταλήγουν στην αυτοδυναμία και την αυτάρκεια έτσι και αλλιώς.

Πιστεύουμε ότι σας είναι σαφές ότι ενστερνιζόμαστε την δεύτερη άποψη. Γιατί έχει ήδη συμβεί αλλού και το βλέπουμε να συμβαίνει και στην χώρα μας με τον ίδιο τρόπο. (Δεν φτώχυναν όλοι μέσα σε μια μέρα, αλλά ο αριθμός των φτωχών αυξάνεται αργά και σταθερά).

Και γιατί βλέπουμε κάποιες αδυναμίες στην θεώρηση των πραγμάτων από τον Rawles. Ο Rawles σαν καλός έμπορος ανέμειξε τα υπολείμματα του Survivalism του ψυχρού πολέμου και του Y2K, με τον φόβο της ολικής καταστροφής που ανέδειξε οι οικονομική κρίση του 2008 στις ΗΠΑ. Μόνο που πρέπει κανείς να ενταχθεί στην διεθνή κοινότητα των Preppers για να αντιληφθεί την ιδιαίτερη ματιά που υιοθετεί ο Rawles. Μια αυστηρή Ρεπουμπλικανική θεώρηση των πραγμάτων. Για παράδειγμα θεωρείται ότι οι μεγάλες ταραχές και η αναρχία θα προέλθουν από τις υποβαθμισμένες μάζες του Αμερικανικού πληθυσμού που ζουν -σε βάρος του συστήματος, αυξάνοντας κατά ανάγκη την φορολόγηση- με τα επιδόματα της Πρόνοιας και τα κουπόνια φαγητού. Δεν θα επεκταθούμε όμως και σε άλλα παραδείγματα όπως αυτό της μαλθακής μεσαίας τάξης και του Peak Oil.

Ελπίζουμε τα παραπάνω, αν και όχι ολοκληρωμένα, να είναι αρκετά ώστε να αντιληφθείτε ότι πίσω από το Preparedness και το Survivalism κρύβονται φιλοσοφικές, πολιτικές (ακόμα και θρησκευτικές) θεωρήσεις. Ακόμα και στην Ελλάδα. Ψάξτε το.

Σας αφήνουμε με μερικά Link για τα γραπτά των Rawles και Ferfal για να διαμορφώσετε και οι ίδιοι άποψη.

·        Στοιχεία της φιλοσοφίας του Rawles

·        Το πιο χαρακτηριστικό κείμενο του Ferfal

·       Το βιβλίο του Ferfal