Διαλέγοντας Ραδιόφωνο Βραχέων

Σε προηγούμενη ανάρτηση μας (Επικοινωνίες και Πληροφόρηση σε περιπτώσεις Μεγάλων Καταστροφών) αναφερθήκαμε στα ραδιόφωνα (λήψης) βραχέων ως έναν τρόπο πληροφόρησης για τα γεγονότα από τοπικές και διεθνείς πηγές αλλά και από την κυκλοφορία (chatter) στις ραδιοερασιτεχνικές μπάντες βραχέων.

Στο σημερινό κείμενο θα αναφερθούμε στα κριτήρια επιλογής ενός τέτοιου ραδιοφώνου (λέγεται και ραδιόφωνο παγκοσμίου εμβέλειας).

Στη συνέχεια και σε ένα δεύτερο μέρος θα αναφερθούμε στα υλικά και στις βασικές γνώσεις που χρειάζεται κανείς για να χρησιμοποιήσει ένα ραδιόφωνο λήψης βραχέων.

Αν λοιπόν κανείς αρχίσει την περιήγηση στο διαδίκτυο θα πνιγεί στο πλήθος των προδιαγραφών και χαρακτηριστικών, στην τεχνική ορολογία και στο πλήθος των διαθέσιμων μοντέλων.

Ας αρχίσουμε λοιπόν με τα επιθυμητά κατ’ εμάς χαρακτηριστικά ενός ραδιοφώνου βραχέων.

1. Ψηφιακή Οθόνη

Μπορεί να είναι δική μας παραξενιά καθώς προερχόμαστε από μια γενιά που δεν γνώρισε οθόνες στα ψηφιακές ραδιόφωνα της και πάντα είχε την δυσκολία ακριβούς συντονισμού στην επιθυμητή συχνότητα.

Επιπλέον τα μηχανικά συστήματα συντονισμού με την βελόνα υποφέρουν πάντα από κάποιο τζόγο που μεταβάλει την θέση της βελόνας από καιρό σε καιρό.

Επειδή λοιπόν στα ραδιόφωνα βραχέων ο ακριβής συντονισμός στην επιθυμητή συχνότητα είναι απαραίτητος, θεωρούμε την ψηφιακή ένδειξη της συχνότητας μια από τις πρώτες προτεραιότητες.

2. Κάλυψη της Ραδιοερασιτεχνικής Μπάντας

Η μπάντα των βραχέων είναι χωρισμένη σε τομείς για τα ραδιόφωνα ενημέρωσης και σε τομείς για την ραδιοερασιτεχνική επικοινωνία. Οι μπάντες αυτές εναλλάσσονται μεταξύ τους.

Έτσι λοιπόν στην αγορά θα βρει κανείς ραδιόφωνα που λαμβάνουν μόνο τις συνήθεις μπάντες ραδιοφώνων και ραδιόφωνα που λαμβάνουν ΚΑΙ τις ραδιοερασιτεχνικές. Ο μόνος αξιόπιστος τρόπος για να το ελέγξετε αυτό είναι να κοιτάξετε στα τεχνικά χαρακτηριστικά του (στο διαδίκτυο ή στο φυλλάδιο που συνοδεύει την συσκευή).

Η λήψη των ραδιοερασιτεχνικών σημάτων επικοινωνίας θεωρείται ότι θα λειτουργήσει σαν μια εναλλακτική πηγή πληροφόρησης καθώς οι ραδιοερασιτέχνες συνδράμουν την πολιτεία στην αντιμετώπιση μεγάλων καταστροφών, αλλά και διαθέτουν ήδη ένα κύκλο επαφων και γενικά -λόγω της φύσης του αντικειμένου- είναι αξιόπιστοι στην μεταφορά πληροφοριών και ειδήσεων.

3. Αποδιαμόρφωση SSB

Τα ραδιοερασιτεχνικά σήματα βραχέων υφίστανται κάποια διαμόρφωση (μετατροπή) πριν γίνει η εκπομπή τους. Την διαμόρφωση SSB με τους δύο υπο-τύπους της, την USB (Upper Side Band) και LSB (Lower Side Band). Δεν έχει νόημα να σας εξηγήσουμε το πώς και το γιατί, απλά θα σας πούμε ότι η λήψη και η ευκρίνεια των ραδιοερασιτεχνικών  σημάτων θα είναι πολύ καλύτερη αν η συσκευή σας μπορεί να από-διαμορφώσει (δηλαδή να διαβάσει) τις δύο διαμορφώσεις USB & LSB.

Καθώς λοιπόν στην αγορά θα βρείτε ραδιόφωνα που λαμβάνουν την ραδιοερασιτεχνική μπάντα αλλά δεν κάνουν αποδιαμόρφωση SSB και άλλα που κάνουν, για μια ακόμα φορά θα πρέπει να ανατρέξετε στις τεχνικές προδιαγραφές του ραδιόφωνου για να βεβαιωθείτε.

  Πίνακες με τις ραδιοφωνικές μπάντες των βραχέων, τις συνθήκες διάδοσης και τον τύπου διαμόρφωσης τους.

4. Ψηφιακό Σύστημα Συντονισμού PLL

Πρόκειται για ένα εξελιγμένο σύστημα συντονισμού που το έχουν τα περισσότερα από τα ραδιόφωνα της κατηγορίας. Χωρίς να σας το εξηγήσουμε, βοηθά στο ακριβή συντονισμό στην συχνότητα που θέλουμε.

5. Ψηφιακό Σύστημα Επεξεργασίας σήματος DSP

Ένα ακόμα σύστημα που αρκεί αν τσεκάρετε την ύπαρξη του. Δουλειά του είναι να επεξεργάζεται το λαμβανόμενο σήμα και να το κάνει πιο “καθαρό”

Σημείωση: θεωρούμε απαραίτητο το ραδιόφωνο σας να έχει Αποδιαμόρφωση SSB καθώς και ένα από τα δύο άλλα συστήματα, τα PLL & DSP. Δυστυχώς στην αγορά δεν υπάρχουν μοντέλα που να έχουν και τα τρία συστήματα μαζί.

6. Σύνδεση Εξωτερικής Κεραίας

Ρεαλιστικά η ενσωματωμένη κεραία του δέκτη κάνει δουλειά αλλά πραγματικά θα “ξεκουφαθείτε” με μια απλή εξωτερική κεραία καλωδίου, ιδίως για τα βραχέα. Πολλοί δέκτες έχουν – πολύ βολικά- υποδοχή για εξωτερική κεραία, αλλά η έλλειψη της δεν είναι και σοβαρός περιορισμός καθώς υπάρχουν έτοιμες τυποποιημένες κεραίες που προσαρμόζονται στην κεραία του ραδιοφώνου με ένα κλιπ. (στο δεύτερο μέρος θα σας δείξουμε πώς να κατασκευάσετε την δική σας κεραία χωρίς δυσκολία και κόπο)

Εξωτερική κεραία σε καρούλι. Διακρίνεται το βύσμα σύνδεσης αλλά και το ειδικό κλιπ προσαρμογής στην κεραία του ραδιοφώνου.

7. Προειδοποιήσεις NOAA (NOAA Weather)

Πρόκειται για το σύστημα προειδοποίησης εκτάκτων καιρικών φαινομένων των ΗΠΑ.

Πολλά ραδιόφωνα διαθέτουν λήψη στις αντίστοιχες συχνότητες και μερικά μάλιστα ενεργοποιούνται αυτόματα με την λήψη των σημάτων αυτών.

Στην χώρα μας δεν υφίσταται το σύστημα αυτό, αλλά εμείς σας το αναφέρουμε για να αποφύγετε να το χρησιμοποιήστε σαν κριτήριο επιλογής.

8. Φόρτιση με Δυναμό/Μανιβέλα

Σαν σύστημα και πρόβλεψη είναι γοητευτική αλλά εμείς πιστεύουμε ότι η χρησιμότητα του είναι μικρή. Το σύστημα ΔΕΝ φορτίζει τις κανονικές μπαταρίες του ραδιοφώνου αλλά μια μικρή εσωτερική πολύ μικρής χωρητικότητας. Αυτό σημαίνει συνεχή κόπο και ενασχόληση με την φόρτιση. Για το παραπάνω βάρος και το συμβιβασμό στα τεχνικά χαρακτηριστικά (κανένας από τα κορυφαία μοντέλα δεν έχει φόρτιση με δυναμό) ίσως καλύτερα θα ήταν να επενδύσετε σε ένα μικρό ηλιακό φορτιστή.

9. Υποδοχή Ακουστικών

Καθώς ένα μεγάλο μέρος της ακρόασης σας θα το κάνετε την νύχτα καλό είναι να διαθέτετε και μικρά ακουστικά μονίμως με το ραδιόφωνο σας.

10. Επιλεκτικότητα και Ευαισθησία Λήψης

Αν και δύσκολα θα βρείτε τις τιμές των παραμέτρων αυτών, ίσως να σταθείτε τυχεροί σε δοκιμές που θα βρείτε με αναζήτηση στο διαδίκτυο. Καλό είναι να γνωρίζετε ότι η Ευαισθησία (SNR Sensitivity) του δέκτη μας επιτρέπει να “πιάνουμε” πιο αδύναμα σήματα αλλά και αυξάνει και τον θόρυβο που λαμβάνει, ειδικά σε συνάρτηση με την εξωτερική κεραία μας. Σε αυτή την περίπτωση το ζητούμενο είναι το νούμερο της Ευαισθησίας που θα βρούμε στις προδιαγραφές να είναι όσον το δυνατόν μικρότερο.

Αντίστοιχα, η Επιλεκτικότητα (Signal Selectivity) είναι η δυνατότητα του δέκτη να διακρίνει γειτονικά σήματα. Σε αυτή την περίπτωση το ζητούμενο είναι το νούμερο της Επιλεκτικότητας που θα βρούμε στις προδιαγραφές να είναι όσον το δυνατόν μεγαλύτερο.

11. Φίλτρα Σήματος

Τα βραχέα είναι γενικά μια θορυβώδης μπάντα και οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους “αποθορυβοποίησης”. Καλό είναι λοιπόν τα ραδιόφωνο μας να διαθέτει κάποιο φίλτρο σήματος έστω να αν δεν είναι το DSP.

Ευρετήριο Κατασκευαστών Ραδιοφώνων Βραχέων

Η αγορά των ραδιοφώνων βραχέων κυριαρχείτε από δύο γίγαντες. Την Grundig μετά την απόσυρση σχεδόν της Sony από την κατηγορία) και τους κινέζους κατασκευαστές. Η επιλογή είναι δύσκολη καθώς στα καλά μοντέλα κανένας κατασκευαστής δεν απέχει πολύ από τον άλλο (ακόμα και σε τιμές).

Παρακάτω σας δίνουμε τα sites των μεγαλύτερων κατασκευαστών:

Eton 
(κατασκευάζει επίσης τα ραδιόφωνα της Grundig και του Ερυθρού Σταυρού)

Tecsun

Sangean

Sony

Degen

RedSun

Kaito

Σημείωση: καλύτερες πληροφορίες και φωτογραφίες των κινεζικής κατασκευής ραδιοφώνων θα βρέιτε σε αυτό το ηλεκτρονικό καταστημα Sinoradios