Μετά τον Σεισμό

Τώρα που ο σεισμός της Κεφαλονιάς είναι πίσω μας είναι ευκαιρία να δούμε πιο ψύχραιμα το πως θα πρέπει να προετοιμαστούμε για τον επόμενο.

Με μια γρήγορη ματιά φάνηκε ότι ούτε η κρατική μηχανή μπορεί να επέμβει άμεσα και αποτελεσματικά, ούτε ο πληθυσμός είναι έτοιμος να τα βγάλει πέρα μόνος του για 1-2 εβδομάδες.

Αλλά πριν συνεχίσουμε θα πρέπει να σταθούμε για λίγο στην αντίδραση μας στον σεισμό.

Αυτό που μας τόνισαν στο σεμινάριο αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών που παρακολουθήσαμε κάποτε, ήταν ότι «η κίνηση σκοτώνει». Και αυτό με το σκεπτικό ότι αν τρέξουμε να βγούμε από το κτίριο οι πιθανότητες να τραυματιστούμε από σοβάδες και άλλα υλικά που πέφτουν την ώρα του σεισμού είναι πολύ μεγαλύτερες από το να καταρρεύσει το ίδιο το κτίριο πάνω μας.

Το ένστικτο της φυγής δεν είναι πάντα αξιόπιστος σύμβουλος, ειδικά στον σύνθετο σημερινό κόσμο.

Και πριν συνεχίσουμε στο κύριο μέρος του άρθρου αυτού καλό είναι να σας κατευθύνουμε σε κάποιες οδηγίες αντίδρασης και πρόληψης.

Ενημερωτικό και Εκπαιδευτικό Υλικό από το Ο.Α.Σ.Π (μην σταθείτε μόνο σε ένα φυλλάδιο)

Συμβουλές προστασίας σε Περίπτωση Σεισμού από το Πυροσβεστικό Σώμα

 Εικόνα από τον σεισμό στο Πακιστάν το 2005. (Πηγή)

Αν υποθέσουμε λοιπόν ότι μετά το σεισμό η κατοικία σας έχει εμφανίσει σημαντικές ζημιές ή ακόμα δεν έχει αξιολογηθεί, θα πρέπει να ζήσετε σαν τσιγγάνοι για λίγο καιρό.

Καλό θα είναι λοιπόν να δείτε τις προτεραιότητες και τις ανάγκες που διαμορφώνονται.

Άμεσα θα πρέπει να εξασφαλίσετε για τον εαυτό σας (δηλαδή από μόνοι σας):

- Κατάλυμα

- Συνθήκες Υγιεινής

- Κρεβάτια

- Βασικές Ανάγκες, όπως το νερό, το φαγητό, η θέρμανση, αλλά και συνθήκες που θα σας κρατήσουν σε καλή ψυχολογική κατάσταση.

Αντίστοιχα οι Υπηρεσίες θα πρέπει να εξασφαλίσουν στον πληθυσμό και σε ικανοποιητική κλίμακα: Κατάλυμα, Αποχέτευση, Ηλεκτρικό Ρεύμα και Αποκομιδή Σκουπιδιών. Ακόμα και σε συνθήκες χάους.

Αν δεν το κάνουν θα πρέπει αυτά να τα κάνετε μόνοι σας. Μπορείτε να γκρινιάζετε όσο θέλετε, αλλά αν δεν αναλάβετε προσωπική (και ομαδική) πρωτοβουλία τον δικό σας εαυτό θα ταλαιπωρήσετε. Εξάλλου στην πράξη ο πραγματικός χρόνος αντίδρασης των συνεργείων βοήθειας είναι μία με δύο εβδομάδες (δείτε τι αντίσκηνα και το πότε έφτασαν αυτά στη Κεφαλονιά).

Επιγραμματικά λοιπόν τα μέτρα που θα πρέπει να πάρετε είναι:

1. Το αυτοκίνητο είναι μόνο κατάλυμα ανάγκης και ειδικά τον χειμώνα. Ένα αντίσκηνο είναι μια καλή λύση ειδικά αν είναι αρκετά ψηλό για να έχετε άνεση στην διαμονή σας για μεγάλο σχετικά διάστημα.Τα στρώματα που θα μπορέσετε να πάρετε από το σπίτι βοηθούν, γιατί τα ορειβατικά και τα φουσκωτά είναι προσωρινές λύσεις μερικές ημερών που δεν ξεκουράζουν επαρκώς.

2. Θα χρειαστείτε πρόσβαση σε σημαντικές ποσότητες νερού, όχι μόνο για πόση και μαγείρεμα αλλά και για την προσωπική σας υγιεινή, ειδικά για το πλύσιμο των χεριών.

Ένα χρήσιμο πείραμα είναι για μια ημέρα να μην χρησιμοποιήσετε το νερό του δίκτυου στο σπίτι, αλλά μόνο νερό από κουβάδες και μπουκάλια. Φροντίστε λοιπόν να εντοπίσετε από πριν εναλλακτική παροχή νερού και σε απόσταση προσβάσιμη με περπάτημα.

3. Η καλή ποιότητα και απολύμανση του νερού εξασφαλίζεται με την μέθοδο της χλωρίωσης (2-4 σταγόνες οικιακής χλωρίνης χωρίς πρόσθετα σε κάθε λίτρο νερού) ή με την χρήση ειδικών φίλτρων (ορειβατικών και αυτοσχέδιων όπως εδώ). Θα πρέπει να θεωρήσετε πιθανό τα δίκτυα αποχέτευσης και ύδρευσης να έχουν υποστεί ζημίες και το πρώτο να έχει μολύνει το δεύτερο.

4. Αν δεν έχετε άμεση πρόσβαση σε τουαλέτα θα χρειαστεί να αυτοσχεδιάσετε, αλλά με ασφάλεια. Υπάρχουν τρεις βασικές μέθοδοι για αυτοσχέδια τουαλέτα.

Τρύπα στο έδαφος και κάλυψη των υπολειμμάτων με πριονίδι ή άμμο, αυτοσχέδια τουαλέτα με κουβά (δείτε εδώ και εδώ) και δημιουργία τάφρου που τα απόβλητα θα σκεπάζονται προοδευτικά πρώτα με ασβέστη και μετά με χώμα. Χρειάζεται όμως μεγάλη προσοχή στο που θα καταλήγουν τα υγρά απόβλητα. Αυτά δεν θα πρέπει να είναι κοντά σε σημεία συλλογής νερού (ρυάκια και πηγάδια). (το θέμα είναι μεγάλο και απαιτεί τουλάχιστον ένα μεγάλο άρθρο για αυτό, αλλά δεν μπορούμε να σας το υποσχεθούμε).

5. Το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων αντιμετωπίζεται κατ’ αρχάς με διαχωρισμό των ανακυκλώσιμων από τα υπόλοιπα μια που από την φύση τους είναι τα λιγότερο μολυσματικά. Έτσι ο όγκος τους θα πέσει στο λιγότερο από το μισό και τα υπόλοιπα μπορούν με ελεγχόμενο τρόπο να καούν (πχ σε ένα βαρέλι) ή να μεταφερθούν σε σημεία αποκομιδής ή και απόθεσης.

6. Η θέρμανση εξαρτάται από τον τύπο του καταλύματος που θα χρησιμοποιείτε. Μια συνθετική σκηνή σας περιορίζει στον τύπο και στην θερμαντική ισχύ. Σημαντικό επίσης  είναι το να έχετε ήδη διαθέσιμα τα μέσα, ακόμα και αν μιλάμε για μια μικρή αυτοσχέδια ξυλόσομπα. Η εύκολη λύση πάντως είναι να έχετε αγοράσει από πριν μια μικρή ορειβατική θερμάστρα υγραερίου. Αν υποθέσουμε ότι δεν θα βρίσκεστε μακριά από παροχή ρεύματος ένα αερόθερμο μάλλον είναι η καλύτερη και ευκολότερη λύση από όλες.

7. Η Υποκατάσταση της παροχής ρεύματος μπορεί να γίνει με γεννήτρια ή με Power Bank που από πριν θα πρέπει να έχετε προετοιμάσει και να διατηρείτε σωστά. Η γεννήτρια απαιτεί περισσότερη βενζίνη από ότι θα υπολογίσετε καθώς και ανταλλακτικά φίλτρα λαδιού και λάδι (κάθε 50 με 100 ώρες).

Η Power Bank με την σειρά της μπορεί από πριν να διατηρείται σε φόρτιση μέσω του ηλεκτρικού δικτύου ή και φωτοβολταικού πάνελ αλλά θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ασχέτως του μεγέθους/χωρητικότητας της μπαταρίας, αυτή ποτέ δεν είναι αρκετή, ακόμα και για ένα ψυγείο.

8. Ασφάλεια Τροφίμων. Αν υποθέσουμε ότι η παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος διακόπτεται για αρκετές ώρες ο χρόνος για τα τρόφιμα στο ψυγείο και τον καταψύκτη σας μετρά αντίστροφα. Μπορείτε μόνο να πάρετε ημίμετρα όπως η σωστή διαχείριση του ψυγείου (λίγα ανοίγματα, χρήση θερμομέτρου, έξτρα μόνωση) και άμεσα μαγείρεμα των ευπαθών τροφίμων. Στην περίπτωση αυτή ένα γκαζάκι του μισού κιλού με μερικές ανταλλακτικές φιάλες θα σας λύσει τα χέρια.

Συνοπτικά, ένας σεισμός που θα σας βγάλει από το σπίτι είναι μια μικρογραφία μιας σοβαρής φυσικής ή ανθρωπογενούς καταστροφής. Αν επεκταθούμε περισσότερο θα πρέπει να γράψουμε ένα μικρό manual preparedness, πράγμα αδύνατο.

Μένει όμως να αναφερθούμε στον απαραίτητο εξοπλισμό που θα υποστηρίξει τις ενέργειες σας, στο κιτ σεισμού αν επιθυμείτε να το πούμε με έναν τίτλο.

Αυτό θα πρέπει φυσικά να ακολουθεί τις ανάγκες στις οποίες έχουμε αναφερθεί παραπάνω.

Έτσι για το κατάλυμα χρήσιμα είναι μεγάλα κομμάτια νάιλον (αν πρέπει να αδιαβροχοποιήσουμε μέρος της οικίας μας ή να φτιάξουμε ένα παράπηγμα), σχοινί, duct tape, carabiners, κτλ. Εδώ μπορούμε να συμπεριλάβουμε και μερικά sleeping bag.

Για την εξασφάλιση της υγιεινής θα χρειαστούμε χλωρίνη, χαρτί υγείας, μωρομάντηλα (ιδίως για «στρατιωτικά» μπάνια), υγρό σαπούνι, μερικές πετσέτες και απολυμαντικό χεριών.

Στον καθαρισμό του νερού θα σας βοηθήσει η χλωρίνη αλλά θα χρειαστούν και μερικά φίλτρα καφέ και ένα χωνί για να τα τοποθετήσουμε, καθώς και ένα σταγονόμετρο από τα φαρμακείο (ή ακόμα και μια σύριγγα καθώς 10 σταγόνες κάνουν 1ml).

Για το μαγείρεμα έχουμε ήδη αναφερθεί στο γκαζάκι, αλλά θα χρειαστούμε και μερικά ελαφριά σκεύη κατάλληλα για φωτιά, και ένα αριθμό πλαστικών πιάτων και κυπέλων.

Φυσικά καλό είναι να γνωρίζετε πως να κατασκευάσετε και μια rocket stove που δουλεύει με κλαδιά και μικρά ξύλα.

Καλό επίσης είναι να υπάρχουν μερικά βασικά εργαλεία όπως και ένας λοστός ή για τους γκατζετάκηδες ένα Stanley FUBAR.

Τέλος δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε μερικούς φακούς ή φανάρια LED, μπαταρίες και το απαραίτητο ραδιοφωνάκι.

Τα περισσότερα από αυτά τα αντικείμενα είναι συμπληρωματικά της BagOutBag σας και του κιτ ενός αυτοκινήτου. Και χωράνε σε ένα μεγάλο πλαστικό κουτί αποθήκευσης ώστε να είναι έτοιμα και συγκεντρωμένα.

Βασικό όμως είναι το ίδιο το κιτ αυτό να τοποθετηθεί κάπου έξω από το σπίτι και να είναι εύκολα προσβάσιμο. Σκεφτείτε μέρη όπως το γκαράζ ή το σπιτάκι εργαλείων του κήπου.

Θα κλείσουμε με ένα slogan, κάτι που αντιληφθήκαμε όσο ετοιμάζαμε αυτό ο άρθρο.

Αν ρίξετε μια γρήγορη ματιά στις ανάγκες και τα υλικά θα συνειδητοποιήσετε και εσείς ότι:

Αυτός  που δεν φοβάται το σεισμό, είναι ο Κατασκηνωτής.