Με Αφορμή των τυφώνα Sandy

Καθώς γράφουμε αυτές τις γραμμές ο τυφώνα αυτός είναι ήδη πάνω από ένα από τα σημαντικότερα και πιο πυκνοκατοικημένα σημεία των ΗΠΑ. Φυσικά τα διεθνή μέσα ενημέρωσης είναι γεμάτα από αναφορές και εικόνες της εξέλιξης του φαινομένου. Η στιγμή για απολογισμό δεν έχει έρθει ακόμα αλλά μέχρι τότε καλό είναι να δούμε τα πράγματα με την δική μας ματιά. 

Οι κάτοικοι των περιοχών στο πέρασμα του τυφώνα είχαν αρκετό χρόνο να προετοιμαστούν και το ίδιο και οι αρμόδιες υπηρεσίες. Εξάλλου δεν νομίζουμε να έχει δοθεί ποτέ άλλοτε τόση δημοσιότητα σε ένα τέτοιο φαινόμενο πριν καν πλησιάσει στην ζώνη καταστροφής*. Το κατά πόσο έγινε καλή δουλειά είναι θέμα για τον απολογισμό, αλλά θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι υπάρχει ήδη ένας μηχανισμός προειδοποίησης και επέμβασης στημένος. Με εμπειρία, έστω και αν έχει σημειώσει τραγικά λάθη και αποτυχίες στο παρελθόν.

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σας υπενθυμίσουμε το πώς ορίζεται μια φυσική καταστροφή. Είναι το φυσικό φαινόμενο που οι επιπτώσεις του είναι μεγαλύτερες από τις δυνατότητες του μηχανισμού αντιμετώπισης. Το να έχεις π.χ. μία αντλία για 20 πλημυρισμένα υπόγεια είναι καταστροφή. Αλλά το να έχεις μία αντλία για κάθε υπόγειο που θα βγάζει τα νερά γρηγορότερα από όσο αυτά μπαίνουν είναι μόνο ενόχληση. Άμεσα συμπεραίνει κανείς ότι το μέγεθος της καταστροφής δεν εξαρτάται μόνο από το μέγεθος του φαινομένου αλλά εξαρτάται και από τις δυνατότητες αντιμετώπισης του.

Πηγή: http://www.buzzfeed.com/mjs538/the-worst-ways-new-yorkers-prepared-for-the-last-h

Μόνο που δεν είναι δυνατόν να έχουμε όλα τα μέσα για να κάνουμε έναν τυφώνα –έστω και κατηγορίας 1 που είναι η Sandy- ενόχληση. Θα έπρεπε μια χώρα να ασχολείται μόνο με αυτό για χρόνια και να ξεχάσει οτιδήποτε άλλο. Η ψυχρή αλήθεια είναι ότι όσο διαλέγουμε να ζούμε μια σύνθετη ζωή** θα πρέπει αν έχουμε αποδεχτεί από πριν την περιοδική κατάρρευση των συστημάτων υποστήριξης και τις απώλειες αντικειμένων και ψυχών. Δείτε το και σαν το τίμημα της συμφωνίας με το διάολο.

Ευτυχώς όμως που δεν υπάρχει μόνο το άσπρο και το μαύρο. Μια οποιαδήποτε πολιτεία και ο μηχανισμός της εξαρτάται από τρία πράγματα για να αποκτήσει δυνάμεις αρκετές ώστε να μετριάσει τις επιπτώσεις μιας φυσικής καταστροφής. Εξαρτάται από την φοροδοτική μας ικανότητα/επιθυμία, την ικανότητα μας να εκλέγουμε άξιους αντιπροσώπους που με τη σειρά τους θα στήσουν μία σωστή υποδομή αντιμετώπισης καταστροφών, και τέλος από την αυτενέργεια των πολιτών.

Δεν αναφερόμαστε –αυτή τη στιγμή- στην συνδρομή των εθελοντικών ομάδων, αλλά στην πρωτοβουλία του καθενός μας ξεχωριστά “να πάρει τα μέτρα του” πριν την καταστροφή. Δηλαδή να προετοιμαστεί, τουλάχιστον σε ένα βασικό επίπεδο, για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφής σε προσωπικό επίπεδο. Αυτό και μόνο είναι αρκετό.

Πιο συγκεκριμένα, ο πληθυσμός στις περιοχές που πλήττονται αυτή τη στιγμή έχει να αντιμετωπίσει τα εξής. Διακοπές ρεύματος και νερού, έλλειψης τροφίμων για ένα μικρό χρονικό διάστημα και ζημιές στις υποδομές και την προσωπική τους περιουσία.

Αν χρησιμοποιήσουμε τον ορισμό της φυσικής καταστροφής στον συλλογισμό μας, θα δούμε ότι όση περισσότερη προσπάθεια καταβάλουμε πριν από την καταστροφή τόση λιγότερη θα χρειαστούμε κατά την αποκατάσταση. Και μάλιστα πολλαπλασιαστικά.

Σκεφτείτε το εξής παράδειγμα. Με τον τυφώνα αν εκτοξεύει κάθε λογής πράγματα πάνω σε αυτοκίνητα και σπίτια είναι πάγια οδηγία στις πληγείσες περιοχές να κλείνονται τα παράθυρα των σπιτιών με ξύλο νοβοπάν. Δεν χρειάζεται πολύ σκέψη –εκτός και αν υποφέρει από Normalcy Bias- για να αντιληφθεί κανείς ότι το κόστος και ο κόπος να κάνει αυτό είναι πολύ μικρότερο από το αντίστοιχο κόστος αποκατάστασης, την ταλαιπωρία με τα συνεργεία επιδιόρθωσης –που έχουν να πάνε σε 25365 ακόμα σπίτια, θυμηθείτε τον ορισμό της φυσικής καταστροφής ξανά- και το να ζεις για μέρες σε ένα μισοδιαλυμένο σπίτι. Αν και δεν μας αρέσει να χρησιμοποιούμε παροιμίες, σε αυτή την περίπτωση ισχύει το “όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, 10 μέρες κοσκινίζει".

Πηγή: http://news.providencejournal.com/breaking-news/2012/10/mark-storm-notes-ready.html

Κατά αντιστοιχία όσο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ακολουθήσει τις οδηγίες για αποθήκευση μιας στοιχειώδους ποσότητας νερού τόσο μικρότερες θα είναι και οι ουρές στις υδροφόρες των συνεργείων βοήθειας. Και αυτό δεν σημαίνει μόνο λιγότερη ταλαιπωρία για κάποιον, αλλά σημαίνει και μικρότερες απαιτήσεις συνεργειών, γρηγορότερη αποκατάσταση και μικρότερα έξοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό. Πόσο μάλλον όταν θα πρέπει να υπολογίσουμε στην αποκατάσταση την διάθεση τροφίμων, την λειτουργία κέντρων προστασίας/καταφυγίων, και τον απαραίτητο μόνιμο μηχανισμό στήριξης.

Αυτό που όμως κρύβεται πίσω από τις προηγούμενες δύο παραγράφους είναι η ανάγκη για ομαδικό πνεύμα. Η ιδέα δηλαδή ότι όλοι μας από λίγο, αλλά συντονισμένα, μπορούμε συνεργιστικά να μειώσουμε το μέγεθος της καταστροφής. Διαφορετικά προσθέτουμε στην αδιαφορία την τεμπελιά και τον εγωισμό της άρνησης που αναφέραμε παραπάνω. Και παραχωρούμε στους άλλους το δικαίωμα να αποφασίζουν και να δρουν για λογαριασμό μας.

 

Πηγή: http://news.nationalpost.com/2012/10/28/hurricane-sandy-2012-ontario-canada/ 

Κλείνοντας το άρθρο αυτό θα θέλαμε να σας επισημάνουμε ότι με όλα τα παραπάνω μόλις που αγγίξαμε τον πυρήνα του Preparedness. Την προσπάθεια δηλαδή ανεξαρτητοποίησης από τα συστήματα υποστήριξης της σύγχρονης ζωής. Την αυτοδυναμία και την αυτάρκεια.

* Και σε άκρα αντίθεση, οι καταστροφές που προκάλεσε στις χώρες από τις οποίες ήδη πέρασε ο τυφώνας δεν πολύ παίχτηκαν στα δελτία ειδήσεων.

** Δείτε το και αλλιώς. Καλούμαστε να επιλέξουμε αν θα ζούμε Αθηναϊκά ή Σπαρτιάτικα.